Liefkozende labels

Schatje, prinses, beertje, moppie, tijger, engel, baby, lekker ding en zo kan ik nog wel even doorgaan. Koosnaampjes… wie gebruikt ze tegenwoordig niet? Hoewel deze “liefkozende” bijnamen wellicht zijn bedoeld voor het tonen van genegenheid in een relatie, goede vriendschap of liefdevolle verbintenis, krijg ik er maar de rillingen van. En ik zal jullie vertellen waarom.

Een bijnaam of koosnaampje zegt vaak iets persoonlijks over de persoon in kwestie, vaak gebaseerd op een bepaalde eigenschap of kwaliteit. Het is de ander die met een koosnaampje als het ware een label plakt op de persoon in kwestie. En met woorden als schatje en lekker ding spreekt men eigenlijk een ongevraagd waardeoordeel uit, hoe lief dit dan ook bedoeld is.  

Doordat bijnamen als engel, lieverd en schatje (nu heb ik de ergste weggelaten…) universeel worden gebruikt, valt het persoonlijke element van een koosnaam in het niet. Men zou benaderd moeten worden als individu met zijn eigen identiteit en niet als universeel lustobject.  

Als we naar de taal an sich kijken, zijn sommige koosnaampjes zelfs problematisch, denigrerend en stereotyperend. Denk maar eens na over de daadwerkelijke betekenis van woorden als scheetje, babe, wijfie, etc. Niet alleen zijn dit bijnamen die (vooral vrouwen) objectiveren en reduceren tot hun fysieke verschijning en sociale rol in het leven, maar die tevens genderstereotypen benadrukken en daarmee de ongelijke verhouding tussen mannen en vrouwen in stand houden. En even serieus, de bodem van de put is toch echt wel bereikt als ik word geassocieerd met een lichaamsgas (met welke liefdevolle intentie dit dan ook bedoeld mag zijn).  

Ik zeg niet dat het gebruik van koosnaampjes een relatie niet kan versterken. Wat ik daarentegen wel graag wil benadrukken is het belang van wederzijds respect en toestemming in het gebruik ervan. Goede communicatie is the key zullen we maar zeggen. Want laten we eerlijk zijn, koosnaampjes zijn indirecte labels en daar willen we juist vanaf, toch?  

Imme